Í áfanganum verður fjallað um málvísindi í tengslum við viðfangsefni félagsvísindabrautar. Nemendur kynnast máltöku barna sem er hluti af sálfræðinámi þeirra, hljóðfræði sem færir þá inn í framburðarathuganir , þróun móðurmálsins eftir tímabilum sem tengir þá við Íslandssöguna, mállýskur (félagslegar, landshlutabundnar eða aldurstengdar) sem gefur þeim skilning á mismunandi félagslegum aðstæðum manna og tjáskipti til að skilja og skynja þær margvíslegu aðferðir sem menn hafa til að koma ætlun sinni til skila.
A.m.k. 10 einingar í íslensku á 3. þrepi
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
málvísindum á félagsfræðilegum grunni
máltöku barna
málbreytingum frá einum tíma til annars
hljóðfræði og hljóðritun
mállýskum (félagslegum, landshlutabundnum og aldurstengdum)
tjáskiptum
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
þekkja almenn tjáskipti með og án orða
sjá aldursmun texta eftir málfari
sjá mun á aldri, búsetu og stétt manna eftir málfari
hljóðrita algeng orð og lesa úr hljóðritun
meta málstig barna
greina málvísindi á félagsfræðilegum grunni
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
beita málvísindum á félagsfræðilegum grunni
fylgjast með börnum og málþroska þeirra og gera grein fyrir niðurstöðum athugana sinna skriflega og í myndrænu og töluðu formi
nota kunnáttu sína í hljóðfræði og hljóðritun til að lýsa framburði orða og þekkja mun á mállýskum
gera sér grein fyrir aldri, búsetu eða stétt manna eftir málfarseinkennum þeirra og geta tekið þátt í rökræðum þar að lútandi
gera sér grein fyrir aldri texta frá mismunandi tímabilum og fjalla um breytingar sem orðið hafa
gera sér grein fyrir mismunandi tjáningarhætti manna með látbragði, orðum og svipbrigðum, skilja hvað í þessu felst og geta tekið þátt í umræðu um þessi efni
Notast verður við fjölbreyttar námsmatsaðferðir og einkunn byggist m.a. á athugunum nemandans á ýmsum þáttum efnisins, skýrslum um rannsóknir, fyrirlestrum og þátttöku í umræðum um efni hans ásamt smáprófum og verkefnum ýmiskonar. Gera má viðveru og virka þátttöku að skilyrði til að standast áfangann.