byrjunaráfangi í efnafræði á náttúrufræðibraut, efnasambönd og efnajöfnur, lotukerfið, mólhugtakið
Samþykkt af skóla
2
5
Í þessum byrjunaráfanga í efnafræði kynnast nemendur ýmsum undirstöðuhugtökum efnafræðinnar, svo sem: frumeind, sameind, jón, frumefni, efnasamband, sterk og veik efnatengi, efnahvarf, efnajafna, mól og efnafræði lausnar. Nemendur læra að nýta sér lotukerfi og þekkja lotubundna eiginleika frumefna. Þeir fá þjálfun í að stilla efnajöfnur, tengja hugtakið mól við efnajöfnurnar og nýta sér þessi tengsl til ýmissa útreikninga. Áhersla er lögð á dæmareikning.
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
uppbyggingu og notkun lotukerfisins, eiginleikum einstakra frumefna og flokkum í lotukerfinu
lotubundnum eiginleikum frumefna
uppbyggingu frumeinda, sameinda og jóna
rafeindaskipan atóma og jóna, röðun rafeinda á undirhvolf, gildisrafeindum og áttareglunni
efnatáknum
hlutföllum efna í efnajöfnum, stillingu efnajafna og hagnýtingu þeirra í magnútreikningum
sterkum efnatengjum (s.s hleðslu jóna, jónískum tengjum og nafnakerfi jónaefna, myndun samgildra tengja og málmtengja) og veikum efnatengjum
nafngiftarreglum einfaldra ólífrænna efna
umreikningi milli móla og annarra magnbundinna eininga
mólstyrk og þynningum
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
skilgreina ofangreind hugtök og greina á milli ólíkra efnafræðihugtaka
framkvæma verklegar æfingar og vinna úr niðurstöðum þeirra
setja upp efnajöfnur og stilla þær
beita mólhugtakinu og tengja það hlutföllum í efnajöfnum
skrifa raungreinaskýrslu
nota lotukerfið
reikna mólstyrk jóna í saltlausn
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
tengja efnafræði við daglegt líf og umhverfi og sjá notagildi hennar
tjá sig um í raungreinar í ræðu og riti
átta sig á hvaða reikniaðferðir eiga við hverju sinni við útreikninga í efnafræði
gera sér grein fyrir mikilvægi nákvæmra vinnubragða í efnafræði
Fjölbreytilegt námsmat með áherslu á símat, tíða endurgjöf og leiðsögn. Vinna nemenda í kennslustundum er metin, lögð eru fyrir skrifleg og verkleg verkefni. Skriflegt lokapróf.