Efnafræði á þriðja námsári á náttúrufræðideild: Framhaldsáfangi í almennri efnafræði fyrir náttúrufræðideildir
EFNA3SB09
52
efnafræði
Efnajafnvægi, fellingar, rafefnafræði., sýrur og basar
Samþykkt af skóla
3
9
Í þessum lokaáfanga náttúrufræðideildar er farið ítarlegra í grunnatriði efnajafnvægis og notkun jafnvægislögmálsins fyrir sýru-basa efnahvörf , myndunarhvörf málmkomplexajóna og leysni torleystra salta. Nemendur læra um grunnatriði í hraðafræði efnahvarfa og kynnast hugtökunum óreiða og fríorka og tengslum þeirra við efnahvörf. Jafnframt er fjallað um grunnhugtök rafefnafræði og hagnýta notkun hennar.
Í námskeiðinu framkvæma nemendur 12 verklegar æfingar sem tengjast námsefninu og vinna úr þeim í verkbókum eða rita um þær skýrslur.
EFNA2VG07
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
hvarfhraða efnahvarfa og þáttum sem hafa áhrif á hraða efnahvarfa,
tengslum hitastigs við virkjunarorku og hraðafasta (jöfnu Arrheníusar),
jafnvægislögmáli og jafnvægislíkingu efnahvarfs,
þáttum sem hafa áhrif á hámarksheimtur efnahvarfa t.d. við iðnaðarframleiðslu,
Arrheniusar, Brönsted og Lewis skilgreiningum á sýrum og bösum,
klofningsjafnvægi og klofningsföstum sýra og basa,
búfferlausnum og Hendersohn og Hasselbach jöfnunni,
leysnijafnvægi torleystra salta og leysnimargfeldi, Ksp,
skilyrðum fyrir fellingu við blöndun jónalausna,
öðru og þriðja lögmáli varmafræðinnar
hugtakinu „fríorka“ og tengslum þess við sjálfgengi efnahvarfa og jafnvægisfasta,
oxunar- og afoxunarhvörfum
uppbyggingu og virkni rafhlaða
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
ákvarða hraðalögmál efnahvarfs
nota jöfnu Arrheníusar til að reikna virkjunarorku efnahvarfs
ákvarða hraðalögmál út frá hvarfgangi
rita jafnvægislíkingu efnahvarfs og reiknað gildi jafnvægisfasta og styrk efna við jafnvægi
ákvarða stefnu hvarfs í átt að jafnvægi
nota reglu LeChateliers til að segja til um breytingu á styrk efna þegar efnahvarf leitar að nýju jafnvægi
reikna og greina pH-títrunarferla
reikna leysni (g/L), mólarleysni eða Ksp-fasta ef ein af þessum stærðum er þekkt
að geta greint með reikningum hvort hægt er að aðgreina jónir í lausn með fellingarhvarfi
greina og reikna óreiðu og fríorkubreytingar efnahvarfs
segja til um sjálfgengi efnahvarfa út frá fríorkubreytingum
stilla oxunar-afoxunarhvörf
draga upp skýringarmynd af rafhlöður og geta útskýrt efnahvörf við skautin og straumstefnu rafeinda og jóna,
ákvarða íspennu eða styrk efna í rafhlöðu með jöfnu Nernst
ákvarða magn við myndun eða eyðingu efna í rafgreiningu
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
símat, vinna við verkefni, skriflegar og verklegar æfingar, verkbók, skýrslur, misseris- og lokapróf