Bókmenntir og tungumál frá landnámi til siðaskipta
ÍSLE2BÓ05(21)
53
íslenska
Bókmenntir og tungumál frá landnámi til siðaskipta
Samþykkt af skóla
2
5
21
Í áfanganum er fjallað um íslenskar bókmenntir og sögu þeirra frá landnámi til siðaskipta. Nemendur fræðast einnig um orðaforða og beygingarkerfi fornmáls og öðlast þannig betri skilning á textunum og málfari þeirra. Auk þess tjá nemendur sig í ræðu og riti um fornbókmenntir, fá þjálfun í meðferð heimilda og skrifa ritgerð um efni áfangans. Áhersla er lögð á virka þátttöku nemenda í kennslustundum.
ÍSLE2MÁ05(11).
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
skiptingu bókmenntasögunnar í tímabil skráðra og óskráðra bókmennta
því hvenær menn hyggja að einkum hafi verið lögð stund á hverja bókmenntagrein á tímabilinu 800-1550
fornum bragarháttum, a.m.k. fornyrðislagi, ljóðahætti og dróttkvæðum hætti
sögu helstu eddukvæða og skiptingu þeirra í goðakvæði og hetjukvæði
helstu persónum hetjukvæðanna, hugmyndafræði þeirra og boðskap
algengustu yrkisefnum dróttkvæðaskálda
skáldamáli dróttkvæða og eddukvæða, heitum og kenningum
upphafi ritmennta á Íslandi, helstu skólasetrum til forna, fræðiritum, bókagerð og varðveislu handrita
grundvallarhugtökum um ritverk miðalda
helstu sérkennum konungasagna, biskupasagna, samtíðarsagna, Íslendingasagna, Íslendingaþátta, fornaldarsagna Norðurlanda og riddarasagna
orðaforða, orðmyndun og nokkrum helstu beygingareinkennum fornmáls í þeim textum sem lesnir eru, t.d. beygingu nafnorða, fornafna, lýsingarorða og sagna.
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
lesa rit með fornu málfari
flytja fyrirlestur um efni áfangans þar sem gætt er að framkomu og framsögn
skrifa ritgerð á vönduðu máli um efni áfangans þar sem gætt er að samhengi í efni og meðferð heimilda
nota handbækur og hjálparforrit við stafsetningu, meðferð heimilda og framsetningu texta.
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
taka saman nokkrar vísur eddukvæða og dróttkvæðar vísur, skilja þær og skýra vandlega og gera grein fyrir efni þeirra, heimsmynd og hugmyndafræði ...sem er metið með... verkefnum og/eða prófi
nýta hugtök sem varða orðaröð og setningagerð við lestur dróttkvæða ...sem er metið með... verkefnum og/eða prófi
lesa og skilja a.m.k. eina viðamikla Íslendingasögu og gert grein fyrir efni hennar og hugmyndaheimi ...sem er metið með... ritgerð og prófi
öðlast skilning á því hvaða áhrif fornbókmenntir hafa í nútímanum, t.d. á umhverfi fólks og menningu ...sem er metið með... verkefnum/fyrirlestri/ritgerð
tjá sig munnlega með áherslu á skýra framsögn og örugga framkomu ...sem er metið með... fyrirlestri
skrifa vandaðan texta þar sem samhengis í efni er gætt og heimildir eru notaðar á ábyrgan hátt ...sem er metið með... ritgerð
axla ábyrgð á eigin námi ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
taka virkan þátt í kennslustundum ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
beita lýðræðislegum vinnubrögðum í hópvinnu ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
tjá skoðun sína á námsefni, námsmati og fyrirkomulagi kennslu ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
tileinka sér jákvætt viðhorf til móðurmáls og eigin málnotkunar ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina.
Gert er ráð fyrir leiðsagnarmati í áfanganum en það byggir á stöðugri endurgjöf kennarans um frammistöðu nemandans. Meðal námsmatsþátta verður: fyrirlestur, ritgerð, ýmiss konar verkefni (bæði munnleg og skrifleg, einstaklings- og hópverkefni), skriflegt próf í lok annar og mat á undirbúningi og þátttöku nemandans í kennslustundum á önninni.