Í áfanganum er lögð áhersla á tengsl máls, bókmennta og þjóðfélags frá siðaskiptum fram yfir aldamótin 1900. Aðaláherslan er á bókmetnntir 19. aldar. Vakin athygli á því hvernig málfar íslenskra bókmennta og bókmenntirnar sjálfar spegla þjóðfélagsaðstæður og menningarlíf, tíðaranda, strauma og stefnur á tímum siðaskipta, lærdómsaldar, upplýsingar, rómantíkur og raunsæis.
Að nemandi hafi náð hæfni í einum áfanga á 3. þrepi
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
bókmenntum og bókmenntasögu tímabilsins frá 1550 - 1930
orðaforða sem nægir til að lesa helstu verk íslenskrar bókmenntasögu
öllum helstu bókmenntahugtökum og mismunandi tegundum bókmennta
tímabilum í íslenskum bókmenntum, s.s. lærdómsöld, upplýsing, rómantík og raunsæi
samspili bókmennta og þjóðfélagsbreytinga
algengum bragreglum og helstu bragarháttum
ritgerðarsmíð og heimildarvinnu
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
skrifa ritgerðir þar sem hann beitir gagnrýninni hugsun við úrvinnslu og kemur efninu á framfæri á skýran og greinargóðan hátt á blæbrigðaríku máli
ganga frá texta og að nýta sér uppbyggilega gagnrýni
skilja og nota viðeigandi stílbrögð, orðatiltæki og menningarlegar vísanir í tal- og ritmáli
nýta sköpunargáfu og sýna sjálfstæði við úrvinnslu verkefna
flytja af öryggi vel uppbyggða kynningu á krefjandi efni
lesa sér til gagns og gamans bókmenntatexta tímabilsins
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
skrifa skýran og vel uppbyggðan texta og geta valið ritstíl eftir aðstæðum og viðtakendum ...sem er metið með... margskonar textavinnu
beita málinu á viðeigandi og árangursríkan hátt við mismunandi aðstæður ...sem er metið með... munnlegum og skriflegum verkefnum
tjá rökstudda afstöðu og taka virkan þátt í málefnalegri umræðu ...sem er metið með... þátttöku í umræðutímum
draga saman aðalatriði, beita gagnrýninni hugsun við lestur, túlkun og úrvinnslu krefjandi texta og geta miðlað því á skýran hátt til samnemenda sinna ...sem er metið með... kynningu á einstaka viðfangsefni, bókmenntastefnu eða skáldi
átta sig á samfélagslegri skírskotun og ná duldum boðskap og hugmyndum ...sem er metið með... samanburði á efni sagna og sögu tímabilsins
sýna frumkvæði og sjálfstæði í vinnubrögðum ...sem er metið með... því að nemendur komi með eigin hugmyndir að einstökum þáttum áfangans
sýna víðsýni og sköpunarhæfni í málflutningi sínum, umfjöllun og verkum ...sem er metið með... fjölbreytni og frumkvæði í verkefnaskilum
Leiðsagnarmat þar sem vinna nemandans er metin jafnóðum allan námstímann. Til grundvallar námsmatsins eru eftirfarandi þættir: Verkefni um strauma og stefnur í bókmenntum tímabilsins. Verkefni úr Íslandsklukkunni. Smásögur og ljóðaverkefni. Kaflapróf úr helstu þáttum námsefnisins.