Mál og bókmenntir frá siðaskiptum til aldamótanna 1900
ÍSLE3MI05(41)
94
íslenska
mál og bókmenntir frá siðaskiptum til aldamótanna 1900
Samþykkt af skóla
3
5
41
Í áfanganum er fjallað um tengsl máls, bókmennta og þjóðfélags frá siðaskiptum fram yfir aldamótin 1900. Vakin er athygli á því hvernig málfar íslenskra bókmennta, og bókmenntirnar sjálfar, endurspegla þjóðfélagsaðstæður og menningarlíf, tíðaranda, strauma og stefnur á tímum siðaskipta, lærdómsaldar, upplýsingar, rómantíkur og raunsæis. Nemendur kynnast hugmyndum manna um íslenska tungu og viðleitni þeirra til málhreinsunar. Nemendur fá einnig tækifæri til að tjá sig í ræðu og riti um einstök verk og höfunda þeirra. Áhersla er lögð á virka þátttöku nemenda í kennslustundum.
ÍSLE2BÓ05(31)
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
hugtökunum lærdómsöld, upplýsing, rómantík og raunsæi þegar fjallað eru um bókmenntir
áhrifum erlendra menningarstrauma á íslenskar bókmenntir og málfar tímabilsins
nokkrum helstu höfundum og verkum tímabilsins
einkennum texta sem ritaðir voru á tímabilinu
algengum bragreglum og helstu bragarháttum
helstu baráttumönnum íslenskrar málhreinsunar á tímabilinu og hugtakinu hreintungustefna
tökuorðum, slettum og slangri frá ýmsum tímum sögunnar
nýyrðum frá 19. öld
erlendum áhrifum á íslenskt mál frá siðaskiptum til nútíma.
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
lesa texta sem ritaðir voru á tímabilinu frá siðaskiptum til 1900
lesa upphátt úr bókmenntatextum frá tímabilinu með áherslu á stíl og stílbrigði
greina algengustu stílbrögð í texta, bæði bundnu mál og óbundnu
flytja fyrirlestur um valin bókmenntaverk og höfunda þar sem gætt er að framkomu og framsögn
skrifa bókmenntarigerð á vönduðu máli þar sem gætt er að samhengi í efni og meðferð heimilda
nota handbækur og hjálparforrit við stafsetningu, meðferð heimilda og framsetningu texta.
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
beita bragreglum og stílbrögðum í skapandi skrifum ...sem er metið með... verkefnum og/eða prófi
átta sig á einkennum bókmennta á tímabilinu og áhrifum þeirra á listir og menningu í nútímanum ...sem er metið með... verkefnum/fyrirlestri/prófi
tjá sig munnlega um efni áfangans með áherslu á skýra framsögn og örugga framkomu ...sem er metið með... fyrirlestri
skrifa vandaðan texta þar sem samhengis í efni er gætt og heimildir eru notaðar á ábyrgan hátt ...sem er metið með... ritgerð
axla ábyrgð á eigin námi ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
taka virkan þátt í kennslustundum ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
beita lýðræðislegum vinnubrögðum í hópavinnu ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
tjá skoðun sína á námsefni, námsmati og fyrirkomulagi kennslu ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina
tileinka sér jákvætt viðhorf til móðurmáls og eigin málnotkunar ...sem er metið með... stöðugu mati kennara á framkomu og frammistöðu nemanda yfir önnina.
Gert er ráð fyrir leiðsagnarmati í áfanganum en það byggir á stöðugri endurgjöf kennarans um frammistöðu nemandans. Meðal námsmatsþátta verður: fyrirlestur, ritgerð, ýmiss konar verkefni (bæði munnleg og skrifleg, einstaklings- og hópverkefni), skriflegt próf í lok annar og mat á undirbúningi og þátttöku nemandans í kennslustundum á önninni.