Í áfanganum er fjallað um sögu erfðafræðinnar, stöðu hennar og mikilvægi í nútíma samfélagi. Farið er í helstu grunnhugtök og viðfangsefni erfðafræðinnar. Erfðafræðikenningar Mendels eru skoðaðar og tengdar við þekkingu okkar í dag. Mismunandi litninga- og genabreytingar eru kynntar. Próteinmyndun er rakin frá DNA og uppbygging erfðaefnisins skoðuð ítarlega. Virkni gena, erfðatækni og siðferði erfðarannsókna eru einnig umfjöllunarefni. Lögð er áhersla á að nemendur skilji hvernig erfðaefnið er uppbyggt, hvernig það flytur upplýsingar frá einni kynslóð til annarrar og hvernig einföld erfðalögmál virka. Áhrif erfðaefnis á fjölbreytileika lífvera og þróun er einnig áhersluatriði auk þess að nemendur þekki nokkra algengustu erfðasjúkdóma mannsins. Fjallað er um mikilvægi grundvallarþekkingar á erfðafræði í daglegu lífi, hraða þróun erfðatækni og möguleika framtíðarinnar.
NÁTT1GR05 eða sambærilegur áfangi
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
sögu og þróun erfðafræðinnar
kenningum Mendels og grunnhugtökum erfðafræðinnar
ferli frumuskiptinga, bæði mítósu og meisósu
byggingu erfðaefnis (DNA, RNA, gen, litningar)
afritun, umritun og þýðingu erfðaefnis
breytingum sem verða á erfðaefni
mismunandi erfðamynstrum og tjáningu gena
kynákvörðun lífvera og erfðum tengdum kynferði
ýmsum meingenum og erfðasjúkdómum
erfðum örvera
tengslum erfða, fjölbreytileika lífvera og þróunar
grundvallaratriðum í erfðatækni
siðferðislegum álitamálum erfðafræði
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
beita grunnhugtökum erfðafræðinnar á skilmerkilegan hátt og í rökrænu samhengi
rekja einfaldar erfðir
finna út líkur á erfðum tengdra og ótengdra eiginleika
tengja saman basaröð í DNA, basaröð í RNA og amínósýruröð próteina
lesa erfðafræðilegar upplýsingar úr máli og myndum frá mismunandi miðlum
tjá sig um erfðafræðileg málefni á skýran og ábyrgan hátt
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
leggja mat á upplýsingar sem tengjast erfðafræðilegum viðfangsefnum á gagnrýninn hátt
taka þátt í umræðum um erfðafræðileg málefni daglegs lífs á ábyrgan og sjálfstæðan hátt
taka rökstudda afstöðu í álitamálum er varða erfðatækni og önnur erfðafræðileg málefni
afla sér frekari þekkingar á erfðafræðilegum viðfangsefnum
Námsmat er útfært í kennsluáætlun í samræmi við skólanámskrá.