Í áfanganum er farið í grunnatriði lífefnafræði. Ísomerur, anomerur, speglaðar sameindir, andhverfur og hendnar sameindir. D og L sykrur, alfa og beta hringmyndir einsykra, tvísykrur og fjölsykrur af ýmsum gerðum. Fitusýrur, tríglýseríð og ýmsar gerðir himnulípíða, sterar og fleiri lípíð. Fjallað um amínósýrur, byggingu, eiginleika og hliðarkeðjur þeirra. Fjögur byggingarstig prótína og eiginleikar þeirra ásamt ensímum og virkni þeirra. Helstu efnaferli sem eru sameiginleg mörgum frumum, glýkólýsa, sítrónusýruhringur og öndunarkeðja en líka ljóstillífun, beta oxun fitusýra, amínósvipting og þvagefnishringur. Eftirmyndun og umritun kjarnsýra og prótínmyndun. Mikilvægi coensíma og orkugæfra sameinda. Sérstök áhersla er lögð á að tengja saman þekkingu nemanda í ólífrænni og lífrænni efnafræði, frumulíffræði, erfðafræði og næringarfræði sem og tengingu við umhverfi og reynsluheim nemanda.
EFNA2EL05 eða sambærilegur áfangi
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
lögun, tengjum og svigrúmablöndun lífrænna sameinda
uppbyggingu einsykra, tvísykra, fjölsykra, fitusýra, tríglýseríða, himnulípíða, amínósýra, prótína og kjarnsýra og helstu afbrigðum þessara efnaflokka
byggingaskyldleika B vítamína við hjálparensím í efnaferlum
helstu atriðum í glýkólýsu, sítrónusýruhring, öndunarkeðju, beta oxun fitusýra, amínósviptingu og þvagefnishring
eftirmyndun og umritun kjarnsýra og prótínmyndun í frumum
hendni lífrænna sameinda m.a. í tengslum við D og L myndir einsykra og amínósýra
ensímum, helstu eiginleikum þeirra og kenningum um virkni ensíma
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
nota flokkun og nafnakerfi lífrænna efna
teikna mismunandi ísomerur eins og rúmísómerur, byggingarísómerur, stereoisomerur og anomerur
lesa og fylgja efnaferlum sem eru settir fram með myndum af byggingu sameinda og benda á þá hluta sameindanna sem taka breytingum við hvert efnahvarf
þekkja í sundur byggingahluta sem einkenna mismunandi flokka lífefna
skoða vatnsleysni sameinda og sameindahluta t.d. í tengslum við byggingu frumuhimnu og virkni hennar
miðla upplýsingum til samnemenda með því að nýta sér glærur t.d. með myndum og heitum sameinda
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
nýta byggingahluta sameinda lífefna til að spá fyrir um eiginleika sameinda t.d. vatnsleysni
útskýra feril sameinda í gegnum efnaferli og fjalla um afdrif t.d. fæðuefna
draga ályktanir um eiginleika frumuhluta og samskipti frumulíffæra
nýta fræðilegan texta um starf frumna, bæði á íslensku og ensku
útskýra viðfangsefni áfangans með því að nota hugtök af nákvæmni
taka þátt í rökræðum er lúta að málefnum sem tengjast efnaferlum í lífverum
tengja líffræði og efnafræði við daglegt líf og umhverfi og sjá notagildi hennar
Lögð er áhersla á fjölbreytt námsmat með leiðsögn. Námsmatið er í höndum kennara viðkomandi áfanga en þarf að fylgja þeim reglum sem kveðið er á um í skólanámskrá VMA.