Í áfanganum er fjallað um byggingu og starfsemi gena, umhverfiserfðir og áhrif umhverfis á erfðaefnið, stökkbreytingar og áhrif breytinganna á lífverur, myndun og skipting erfðaefnis í frumum þegar þær skipta sér, muninn á erfðaefni heilkjörnunga, baktería og veira. Kostir og gallar erfðatækninnar eru skoðaðir
LÍFF2LE05 eða LÍFF2ML05
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
genum: mismunandi gerðir gena og samspil gena. Einnig tengsl gena við umritun og þýðingu
litningum: afritun litninga og nemandi útskýrt muninn á kynlitningum og almennum litningum
stökkbreytingum: hvað getur valdið þeim og mismunandi gerðum stökkbreytinga
krabbameini: hvernig þau myndast og af hverju erfitt er að búa til krabbameinslyf
litningavíxlun: mismunandi gerðir og áhrif þeirra á arfgerð einstaklinga
kynákvörðun lífvera: atviksbundin og erfða háð
erfðatækni: kostir og gallar
einkennum erfðaefnis mismunandi lífvera
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
bera saman almenna litninga og kynlitninga
meta út frá ættartré hvort gen sé víkjandi eða ríkjandi og sjá muninn á almennum litningi og kynlitningi
spá fyrir um mögulega tíðni, arfgerð og svipgerð afkvæma út frá arfgerð foreldra
meta hvort tiltekið gen sé banagen
geta búið til einfaldar útgáfur af litningavíxlun og sýnt hvernig litningar parast eftir mismunandi litningavíxlanir
geta borið saman erfðaefni kjarnafruma og baktería
geta útskýrt hvað gerist ef fjöldi litninga í mönnum er ekki „eðlilegur“
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
skilja fréttir og fræðigreinar á sviði erfðafræði
mynda sér skoðun á erfðatækni og geti rökstutt hana
greina á milli raunveruleika og vísindaskáldskapar
Námsmat áfangans verður fjölbreytt og mun taka mið af þekkingu, leikni og hæfni nemenda. Matið gæti t.d. samanstaðið af prófum, mati á verkefnum, t.d. ritgerð, skýrslum og fyrirlestrum nemenda, jafningjamati í hópavinnu, dagbókarskrifum nemenda, mati á virkni og þátttöku í umræðum