Markmið áfangans er að kynna frumur sem grunneiningar lífs. Kannaður verður breytileiki í byggingu og starfsemi frumna. Áhersla er á efnaskipti, vöxt, skiptingar, erfðir og samskipti frumna. Gerð er grein fyrir sérhæfingu frumulíffæra innan kjarnafrumu og í framhaldi í sérhæfingu vefja innan fjölfrumunga. Borin er saman kynlaus æxlun og kynæxlun, ásamt því að fjalla um tvær gerðir frumuskiptinga, mítósu og meiósu. Farið er í grunnþætti sameindaerfðafræði, uppbyggingu DNA, afritun, umritun og þýðingu. Sagt frá stjórnun á tjáningu gena hjá dreifkjörnungum og kjarnafrumum. Velt er upp hvernig boðefni og umhverfisþættir geta haft áhrif á frumustarfsemi og heilbrigði lífvera. Í áfanganum er lögð áhersla á að kynna framfarir í líftækni með verklegum æfingum.
LÍFF2HV05 (LÍF2A05)
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
lífrænum efnum.
sameiginlegum einkennum lífs.
frumulíffærum.
frumuskiptingum
byggingu DNA.
afritun, umritun og þýðingu.
tjáningu gena.
efnaskiptum.
boðskiptum.
vefjafræði.
líftækni.
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
skrifa, ræða, greina, meta og rökstyðja með hugtökum og niðurstöðum úr frumulíffræði.
taka þátt í umræðum um starfsemi veira, baktería og kjarnafrumna.
leita á bókasöfnum og í gagnagrunnum að rannsóknargreinum.
túlka niðurstöður vísindalegra rannsókna.
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
þróa dýpri skilning á því hvað líf er og hvernig það birtist í starfsemi frumna og er metið með frammistöðu í skriflegum prófum og nemendaverkefnum.
túlka vísindaleg gögn, hanna og framkvæma tilraunir og miðla vísindalegum niðurstöðum á skýran hátt sem metið er með verklegum æfingum og sjálfstæðri verkefnavinnu.
vinna sjálfstætt að heimildaleit á netinu sem metið er með vefleiðöngrum og heimildaritgerð.
geta heimilda og þekkja alvarleika falsana og ritstuldar í vísindalegum samskiptum sem metið er með umræðu og heimildaleit.
skilja mikilvæg tengsl þessa fræðasviðs við læknisfræðileg, siðferðileg og félagsleg álitamál sem metið er með umræðum og nemendaverkefni.
Námsmatið byggir mikið á verkefnavinnu en einnig prófum. Nemendur æfa sig í uppsetningu og framkvæmd verklegra æfinga (t.d. frumurækt, einangrun DNA og vefjaskoðun). Túlka og meta vísindaleg gögn í umræðum og nemendaverkefnum. Mikill tími fer í umræður þar sem fjölbreytileiki og margvísleg tengsl eru tekin til skoðunar. Sum verkefni þurfa nemendur að kynna fyrir samnemendum sínum.