Í áfanganum er fjallað um hreyfi- og kraftafræði raunhluta. Ný hugtök og varðveislulögmál sem tengjast snúningshreyfingu eru kynnt til sögunnar og unnið með þau. Atómlíkanið er kynnt út frá hugmyndum eðlisfræðinnar. Tvíeðli ljóssins og ljóseindakenning Einsteins. Geislavirkni og kjarnahvörf. Líffræðileg áhrif geislunar. Kjarnorka og hagnýting hennar
Helstu efnisatriði eru:
• Einfalt atómlíkan, línulitróf
• Ljósið sem bylgja eða ögn
• Ljósröfun
• Röntgengeislar
• Gerð atómkjarna, kjarnakraftur
• Grunnatriði geislavirkni, alfa,beta og gammageislun
• Helmingunartími, hrörnunarstuðull
• Jónandi geislun, geislahlífar
• Líffræðileg áhrif geislunar, geislaskammtar, geislaálag
• Kjarnorka, samruni og sundrun
• Massamiðja og kraftvægi
• Færslu- og snúningsjafnvægi
• Hverfitregða og snúningsorka
• Regla Steiners
• Lögmál um varðveislu hverfiþungans
EÐLI2HK05
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
helstu hugtökum og lögmálum sem snerta línulega- og snúningshreyfingu raunhluta
hugtökum og reglum um hreyfingu punktmassa og raunhluta
þróun hugmynda í skammtafræði og kjarneðlisfræði í upphafi 20.aldar
almennri lýsingu á atómi út frá eðlisfræðilegu sjónarhorni
grunnatriðum geislavirkni og kjarnahvarfa
áhrifum geislunar á umhverfi og menn og notkun hennar í læknisfræði
kenningu Einsteins um orkuígildi massans
kostum og göllum við kjarnorkuframleiðslu
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
setja fram og vinna með flókin töluleg gögn
beita algebru og deildun við lausn eðlisfræðiverkefna
setja mæliniðurstöður fram með óvissumörkum
reikna út óvissu í tengslum við tilraunir
vinna með ýmis konar tæki m.a. tölvutengd við framkvæmd tilrauna
nota tölvuforrit við lausn verkefna og ritun skýrslna
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
beita rökhugsun og vísindalegri aðferð við verkefnalausnir í eðlisfræði
túlka lögmál eðlisfræðinnar með eigin orðum
skýra fyrir öðrum munnlega og skriflega þau eðlisfræðilegu fyrirbæri sem hann hefur kynnst
leysa verkefni er tengjast hugtökum og lögmálum sem kynnt eru í áfanganum
yfirfæra þekkingu í námi sínu úr öðrum greinum t.d. stærðfræði og efnafræði
sýna sjálfstæði í vinnubrögðum og bera ábyrgð á eigin námsframvindu
vinna markvisst í hóp að undirbúningi og framkvæmd mælinga og athugana í eðlisfræði
tengja saman línurit og jöfnur til lausnar á eðlisfræðilegum verkefnum
nota bækur og rafræna upplýsingamiðla til að leita uppi, skoða og meta á gagnrýninn hátt upplýsingar sem tengjast eðlisfræði
tengja þekkingu í eðlisfræði við daglegt líf sitt og umhverfi og sjá notagildi hennar
Þátttaka nemenda í verklegum æfingum og umræðum um námsefnið og efni tengt því er metin. Nemendur skila skýrslum og úrvinnslu úr tilraunum. Vinnubók nemenda með verkefnum og dæmum er metin tvisvar á önn. Nemendur skrifa ritgerð og halda fyrirlestur um tengsl afmarkaðra þátta eðlisfræðinnar við nútímatækni og daglegt líf í samfélaginu. Einnig eru skrifleg próf notuð til að meta hæfniviðmiðin.