Eðlisfræði – Afstæðiskenningin, kjarneðlisfræði og skammtafræði
EÐLI3KS05
42
eðlisfræði
Afstæðiskenningin, kjarneðlisfræði og skammtafræði
Samþykkt af skóla
3
5
Í áfanganum eru kynntar þrjár greinar eðlisfræðinnar sem hafa ekki komið við sögu í fyrri eðlisfræðiáföngum. Í fyrsta hlutanum er unnið með afstæðiskenningu Einsteins, tregðukerfi og varpanir milli þeirra, samdrátt lengdar og tímateygingu. Fjallað verður um hraða, orku og skriðþunga skv. takmörkuðu afstæðiskenningunni. Í öðrum hlutanum er fjallað um helstu kenningar í atóm- og kjarneðlisfræði, geislavirkni, helmingunartíma, bindiorku og kjarnahvörf. Í þriðja og síðasta hluta er fjallað um skömmtuna orkunnar, tvíeðli agna, Bohr líkanið og óvissulögmál Heisenbergs.
EFNA2AE05, EÐLI3RS05 og STÆR3DF05
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
- Afstæðiskenningu Einsteins
- Tímateygingu, samdrætti lengdar og massaaukningu nálægt ljóshraða
- Samlagningu hraða, orku og skriðþunga skv. takmörkuðu afstæðiskenningunni
- Kenningum um innri gerð atómsins
- Kjarnahvörfum og geislavirkni
- Skömmtun orkunnar, tvíeðli ljóss og hvernig ljóseindir víxlverka við efni
- Bohr líkaninu
- Óvissulögmáli Heisenbergs
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
- Leysa eðlisfræðidæmi, s.s. reikna sýndarbreytingu í viðmiðunarkerfum á jöfnum hraða
- Reikna orku og skriðþunga agna sem ferðast hratt
- Setja upp og stilla kjarnahvörf
- Leysa diffurjöfnu fyrir hrörnun geislavirkar efna
- Reikna helmingunartíma
- Reikna orku og bylgjulengdir ljóseinda
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
- Sýna frumkvæði og beita gagnrýninni og skapandi hugsun við lausn eðlisfræðiverkefni
- Öðlast sjálfstæði í því að afla sér þekkingar
- Túlka lögmál eðlisfræðinnar með eigin orðum
- Yfirfæra þekkingu úr öðrum greinum t.d. stærðfræði og efnafræði, yfir í eðlisfræði
- Skrá lausnir sínar skipulega, túlka þær og rökstyðja og skiptast á skoðunum við aðra
- Miðla þekkingu sinni og niðurstöðum
Lögð er áhersla á að hafa námsmat sem fjölbreyttast og það útfært þannig að það nái til sem flestra námsþátta. Leitast er við að nemendur komi sjálfir að matinu, s.s. með sjálfsmati og jafningjamati og að kennarar noti að stórum hluta leiðsagnarmat. Nánari útfærsla námsmats kemur fram í námsáætlun.