Næringarfræði sértækra hópa og við sérstæðar aðstæður
Samþykkt af skóla
3
5
Í þessum áfanga er lögð áhersla á næringu mismunandi hópa: íþróttamanna, unglinga, aldraðra, þungaðra kvenna, kvenna með barn á brjósti, átröskun og mataræði sem minnkar áhættuna (og sem meðferð í einhverjum tilfellum) á myndun ýmissa lífsstílstengdra sjúkdóma: hjarta- og æðasjúkdóma, háþrýstings, sykursýki af gerð 2, beinþynningu, efnaskiptavillu, MS- sjúkdóms og sumum tegundum krabbameina. Skoðaðar verða ráðleggingar Embætti Landlæknis um mataræði fyrir fullorðna og börn frá tveggja ára aldri og staðan á mataræði íslendinga út frá landskönnun. Íslenski gagnagrunnurinn um efnainnihald matvæla (ÍSGEM) er kynntur fyrir nemendum. Einnig er farið yfir kosti og galla inntöku ýmissa fæðubótarefna fyrir almenning. Í verklegum tíma er lögð áhersla á sjálfstæð vinnubrögð, nemendur læra að lesa upplýsingar og næringargildi á umbúðum matvæla. Þar er einnig farið yfir og kennd hin ýmsu verkfæri til þess að meta mataræði mismunandi einstaklinga. Nemendur æfa sig að gera mismunandi útfærslu á leiðbeiningum sem kennir þeim frekar að takast á við sína skjólstæðinga með mismunandi þarfir og markmið.
NÆRI2NÆ05 eða sambærilegur áfangi
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:
Ráðleggingum um mataræði og næringarefni fyrir fullorðna og börn frá tveggja ára aldri og hvað liggur til grundvallar þeim ráðleggingum.
Þekki fyrirbyggjandi ráðleggingar um mataræði fyrir ýmsa lífsstílstengda sjúkdóma: hjarta- og æðasjúkdómar, háþrýstingur, krabbamein, sykursýki, beinþynning, MS-sjúkdóm.
Þekki mismunandi ráðleggingar um mataræði fyrir mismunandi hópa fólks: íþróttamenn, þungaðar konur, konur með barn á brjósti, unglingar, aldraðir, átröskun og átti sig á þeim vísindum sem liggja á bakvið þessum ráðleggingum og geti nýtt það til þess að hjálpa mismunandi skjólstæðingum með breytileg markmið.
Merkingum á íslenskum matvælum og geti lesið út úr þeim og frætt skjólstæðinga sína um það hvernig er hagnýtast að velja matvörutegundir við hæfi.
Þekki matvælalöggjöfina á íslandi og reglur um merkingar matvæla og forsendur sem þurfa að liggja að baki fullyrðingum á umbúðum.
Þekki opinberar ráðleggingar um mataræði og næringarefni og skilji hvað liggur á bakvið þessum ráðleggingum.
Þekki helstu einkenni íslensks mataræðis og matarmenningar og hvaða næringartengdu atriði þarf að huga að.
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:
Reikna út næringargildi fæðu með næringarefnatöflum og reikniforritum.
Skoða mataræði skjólstæðinga sinna á gagnrýninn hátt og meta hvað megi betur fara og hvað sé gott.
Sýni frumkvæði og sjálfstæð vinnubrögð til þess að finna ákjósanlegar fæðutegundir til að bæta mataræði skjólstæðinga sinna og geti metið hvaða breytinga sé þörf út frá neyslusögum eða matardagbókum.
Yfirfæra vitneskju sína um næringu mismunandi hópa fólks og fyrirbyggjandi næringu fyrir ýmsa lífsstílstengda sjúkdóma í hagnýtar ráðleggingar um val á fæðutegundum fyrir skjólstæðinga með mismunandi markmið.
Setja fram tillögur að breyttri hegðun út frá þekktum kenningum um breytingar á heilsuhegðun.
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:
Bæta eigið mataræði og sértækra hópa og geta sett saman og/eða komið með tillögur um breytingum á mataræði í átt að ákjósanlegu mataræði með hagnýtum ráðleggingum, aðhaldi og hvatningu fyrir skjólstæðinga með mismunandi markmið.
Taka þátt í gagnrýnum umræðum um tískustrauma og markaðssetningu, kosti og ókosti einstakrar fæðu, fæðubótarefna eða mataræðis fyrir mismunandi einstaklinga. Geta komið með rök með og á móti byggt á vísindalegum grunni.
Tengja þekkingu sína á líkamsstarfseminni og þörfum líkamans á næringu við líðan og árangur í daglegu lífi, starfi, skóla og íþróttum.
Námsmat byggist á áfangamarkmiðum. Þess skal gætt að námsmat taki til allra þátta námsins m.t.t. þekkingar, leikni og hæfni nemandans.