Námsbraut

Titill brautar: Námsleið: Námslok:
Listmenntabraut (Staðfestingarnúmer 551) 23-551-3-7 stúdent hæfniþrep 3
Lýsing: Stúdentspróf af listmenntabraut veitir góðan undirbúning fyrir háskólanám í myndlist eða leiklist. Auk þess velur nemandi sér ýmsar listgreinar á móti fyrstu listgrein (myndlist eða leiklist) sem styrkja viðkomandi fyrir frekara nám í listgreinum. Námið getur einnig verið góður undirbúningur fyrir nám í félags- og hugvísindum.

Grunnupplýsingar Meginatriði brautarlýsingar

Inntökuskilyrði: Til að hefja nám á listmenntabraut skulu nemendur hafa þreytt lokapróf grunnskóla í íslensku, ensku og stærðfræði með lágmarkseinkunn B.
Skipulag: Nám á listmenntabraut er verklegt og bóklegt nám með áherslu á listir. Brautin skiptist í kjarna, bundið pakkaval, bundið áfangaval og frjálst val, samtals 205 einingar. Stúdentspróf af listmenntabraut veitir góðan undirbúning fyrir háskólanám í myndlist eða leiklist. Auk þess velur nemandi sér ýmsar listgreinar á móti myndlist eða leiklist sem styrkja viðkomandi fyrir frekara nám. Námið getur einnig verið góður undirbúningur fyrir nám í félags- og hugvísindum. Nemendur velja á milli leiklistar eða myndlistar sem fyrstu listgrein, þ.e. 30 einingar. Nemendur velja einnig blöndu af faggreinum sem tengjast listum á einn eða annan hátt, þ.e. 30 einingar. Á brautinni er auk þessara 60 eininga, skylda að taka 15 einingar í söguáföngum tengdum listum. Allt val á brautinni er háð kröfu um hámarksfjölda eininga á 1. þrepi og lágmarksfjölda eininga á 2. og 3. þrepi. Nauðsynlegt er að nemendur skipuleggi nám sitt í samvinnu við náms- og starfsráðgjafa með tilliti til náms að loknu stúdentsprófi.
Námsmat Í lok annar er gefin einkunn fyrir hvern þann áfanga sem nemandinn hefur verið skráður í. Í kennsluáætlun sem dreift er í byrjun annar kemur fram hvernig einkunn byggist á einstökum námsþáttum, símati og/eða lokaprófi. Námsmat í skólanum er fjölbreytt. Almennt eru einkunnir gefnar í heilum tölum á bilinu 1 til 10 eða S (staðið) og F (fall).
Starfsnám:
Reglur um námsframvindu: Eftirfarandi reglur gilda um námsframvindu: Lágmarkseinkunn í áfanga er 5. Þó er heimilt að ljúka áfanga sem ekki er undanfari annars áfanga með einkunninni 4 en þá telst áfanginn ekki með til eininga. Einkunnin 4 má í hæsta lagi vera í tveimur áföngum. Nemandi skal ljúka 16 framhaldsskólaeiningum hið minnsta á hverri önn nema um lokaönn til stúdentsprófs sé að ræða.
Hæfniviðmið:

Að loknu námi skal nemandi hafa hæfni til að ...

  • gera sér grein fyrir réttindum sínum og skyldum í þjóðfélagi jafnréttis, lýðræðis og sjálfbærni.
  • virða umhverfi sitt og geti tekið þátt í upplýstri umræðu um umhverfismál.
  • bera ábyrgð á sjálfum sér og eigin námi.
  • efla eigin sjálfsmynd og nýta styrkleika sína.
  • gera sér grein fyrir hvað er heilbrigður lífstíll og hvaða lífsvenjur eru uppbyggilegar bæði andlega og líkamlega.
  • tjá sig í ræðu og riti á góðri íslensku.
  • afla upplýsinga og túlka þær á gagnrýninn og faglegan hátt.
  • lesa og skilja fræðilegan texta sem tengist áherslugreinum nemandans.
  • takast á við frekara nám á háskólastigi sér í lagi þeim greinum sem nemandinn hefur lagt áherslu á.
  • geta tjáð og miðlað þekkingu sinni á eigin verkum og túlkað á gagnrýnin og skapandi hátt en notað um leið fjölbreyttar aðferðir.
  • geta hagnýtt sér þá þekkingu, leikni, og hæfni í þeim listgreinum sem sérhæfing liggur í.

Einingafjöldi Fjöldi framhaldsskólaeininga sem þarf til að útskrifast af brautinni

205  fein.

Kjarni Skylduáfangar brautarinnar


Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Hlutfall eininga á þrepum í kjarna
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
 
 
 
 

Bundið pakkaval

Þriðja erlent tungumál - Franska
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Þriðja mál - Ítalska
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Þriðja mál - Spænska
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Þriðja mál - Þýska
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Fjöldi pakka sem nemendur velja: 1 af 4

Bundið áfangaval

5 af 9
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Fjöldi eininga (framhaldsskólaeininga) sem nemendur þurfa að velja: " 5 af 9

Bundið áfangaval

5 af 15
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Fjöldi eininga (framhaldsskólaeininga) sem nemendur þurfa að velja: " 5 af 15

Bundið áfangaval

5 af 15
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Fjöldi eininga (framhaldsskólaeininga) sem nemendur þurfa að velja: " 5 af 15

Bundið áfangaval

15 af 20
Námsgrein
Þrep 1
Þrep 2
Þrep 3
Þrep 4
fein.
Fjöldi eininga (framhaldsskólaeininga) sem nemendur þurfa að velja: " 15 af 20

Frjálst Val Aðrir óskilgreindir áfangar sem nemendur geta valið/metið á námsbrautinni

Lýsing: Í frjálsa valinu eru 100 einingar samtals sem er ráðstafað með eftirfarandi hætti:

- Viðbót í tungumálum 10 einingar þar sem að minnsta kosti fimm einingar eru í öðru tungumáli en ensku.

- Fyrsta listgrein (myndlist eða leiklist) 30 einingar.

- Blanda af listgreinum 30 einingar.

- Söguáfangar tengdir listum 15 einingar.

- 15 einingar valfrjálst af áfangaframboði skólans eða metnum einingum.

Sjá nánar í skólanámskrá.

Grunnþættir og lykilhæfni Hvernig unnið er með grunnþætti og lykilhæfni

Læsi, tjáning og samskipti um tölur og upplýsingar:
  • Í stærðfræði er unnið með stærðir, myndræn form og tölulegar upplýsingar, með það að markmiði að nemendur séu færir um að skilja og vinna með mismunandi framsetningu þeirra.
  • Í líffræðiáföngum eiga nemendur að geta lesið líffræðilegan fræðitexta. Unnið er með líffræðileg mæligögn. Algengar reikniaðferðir og tölfræði eru notuð. Nemendur eiga að geta sett fram upplýsingar í töflur og rit, nýtt sér bókasöfn og upplýsingatækni við vinnu og lausn verkefna.
  • Í verklegri eðlisfræði eru nemendur þjálfaðir í að skrá og vinna með gögn. Túlka þarf niðurstöður mælinganna og þjálfast nemendur í að afla gagna, vinna með þau og túlka niðurstöðurnar. Þar þjálfast nemendur einnig í umræðu um tölulegar upplýsingar. Í verklegri eðlisfræði eru nemendur þjálfaðir í að skrá og vinna með gögn. Nemendur þjálfast í að lesa og vinna úr vísindalegum textum við gerð heimildaritgerða í eðlisfræði (3CG og 2BS). Þar eru nemendur einnig þjálfaðir í að leita að upplýsingum um vísindaleg málefni og meta gæði heimilda.
  • Í jarðfræði eiga nemendur að þekkja jarðfræðihugtök og jarðfræðitákn, lesa upplýsingar af jarðfræðikortum og geta útskýrt hugtökin og táknkerfin. Nemendur eiga einnig að geta lesið úr, unnið með og sett fram tölulegar upplýsingar á skipulegan og skýran máta.
  • Í öllum efnafræðiáföngum er lögð áhersla á að nemendur kunni að fara með talnagögn úr mælingum og geti sett þau fram á skýran hátt. Þá þurfa nemendur m.a. að skilja táknmál efnafræðinnar, lotukerfi og nöfn og hvernig efnajöfnur eru notaðar til magnbundinna reikninga.
  • Í öllum áföngum íslensku er lögð áhersla á að nemendur kynnist handbókum og upplýsingaveitum og nýti þær í þekkingarleit sinni á skapandi og faglegan hátt í verkefnum.
  • Í söguáföngum er unnið með sögulegar hagtölur til að öðlast skilning á fortíðinni. Í söguáföngum er unnið með tölulegar upplýsingar úr ýmsum samfélögum Tölfræðileg greining á sér stað í rannsóknarvinnu nemenda í sumum söguáföngum Heimildaleit á mismunandi miðlum, formum og stöðum er grundvallarþáttur í sögu
  • Í ensku læra nemendur að þekkja og vinna með mælieiningar og talnakerfi sem eru ólík á ensku og íslensku.
  • Í norðurlandamálum læra nemendur að þekkja m.a. þau töluorð og röðun í tugasæti (sem eru ólík á norðurlandamálum og íslensku).
  • Í þriðju málum læra nemendur tölurnar og rétta notkun þeirra við ýmsar aðstæður.
  • Í grunnáföngum félagsfræðinnar FÉL2AA05 og 2BB05 eru nemendur látnir lesa töflur og gröf sem eru í námsefninu. Í verkefnavinnu vinna þau með gögn í Excel, teikna gröf og túlka í málstofuverkefnum. Í öllum félagsfræðiáföngunum þurfa nemendur að gera grein fyrir skoðunum sínum og taka þátt í umræðum. Þá eru þeir þjálfaðir í að tjá sig munlega fyrir framan aðra nemendur í málstofu. Þeir eru þjálfaðir í að tjá sig skriflega í úrlausnum ýmissa verkefna. Þá eru þau þjálfuð í hópvinnu sem varir mislengi allt frá einni kennslustund yfir í nokkrar vikna verkefnavinnu.
  • Í sálfræðiáföngum er lögð áhersla á að nemendur lesi rannsóknargreinar, afli sér upplýsinga, hanni og framkvæmi rannsóknir og vinni úr þeim á tölfræðilegan hátt Mikil áhersla er lögð á að nemendur læri að afla sér áreiðanlegra heimilda og læri að gera greinarmun á léttvægum heimildum og fræðiheimildum
  • Í þjóðhagfræði er fjallað um talnagögn og efnhagsstærðir í öllum myndum, bæði sem varða einstaklinga og stærri heildir. Í fjármálalæsi æfa nemendur sig í að gera heimilisbókhald og skattskýrslu
  • Í myndlist læra nemendur og þjálfast í að vera menningarlæsir og myndlæsir. Þeir læra að meta, greina og gagnrýna. Í rannsóknarverkefnum í vinnubók þurfa nemendur að vera læsir á íslenska tungu og erlenda til að geta leitað sér fanga og safnað efniviði og upplýsingum.
Námshæfni:
  • Í raungreinum er lögð áhersla á að allir nemendur, líka þeir sem standa sig best, fái verkefni við hæfi og reynt að sjá til þess að vinnuumhverfið sé hvetjandi og vitsmunalega örvandi fyrir alla nemendur. Nemendur vinna sjálfstætt að lausn verkefna og bera sjálf ábyrgð á því að fá nauðsynlega þjálfun við lausn verkefna og þjálfast í því að taka ábyrgð á eigin námi. Til þess að klára vinnuna á tilsettum tíma þurfa þau að geta skipulagt vinnutíma sinn. Þekking er byggð upp skref af skrefi, í efri áföngum er grunnkunnátta er neðri áföngum sett í samhengi við ýmis ný viðfangsefni. Viðfangsefni raungreina eru allt í kring um okkur og reynt að tengja það sem lært er við daglegt líf nemenda eftir föngum.
  • Í jarðfræði eru nemendur þjálfaðir í að vinna með jarðfræðitexta á íslensku og ensku. Áhersla er lögð á skipuleg vinnubrögð við efnisleit og úrvinnslu efnis og nemendur læra að setja efni fram með skýrum og skilmerkilegum hætti. Áhersla er vettvangsferðir, kynningu á jarðmyndunum og almennt náttúrulæsi. Notkun upplýsingatækni við þekkingarleit er þjálfuð
  • Nemendur í efnafræði þurfa af vera færir um að fylgja verklýsingum við framkvæmd og úrvinnslu tilrauna og miðla niðurstöðum. Nemendur þjálfast í sjálfstæðum vinnubrögðum sem og hópavinnu við upplýsingaöflun, framkvæmd tilrauna og úrvinnslu dæma og annarra verkefna.
  • Í stærðfræði þurfa nemendur að sýna sjálfstæði í vinnubrögðum og takast á við áskoranir í námi. Þeir þurfa stöðugt að meta eigin styrkleika, sýna frumkvæði og setja sér raunhæf markmið.
  • Í líkamsrækt er lögð áhersla á að nemendur átti sig á námskröfum fagsins og skólastigsins. Nemendum er veitt aðstoð við að gera sér grein fyrir eigin vinnulagi, styrkleikum og veikleikum í greininni og hvernig bæta megi árangur út frá forsendum hvers og eins
  • Í lífsleikni kynnast nemendur þeim kröfum um námshæfni og sjálfstæði í vinnubrögðum sem gerðar eru í menntaskóla. Einnig meta nemendur eigin námstækni og skiptast á upplýsingum um það sem skilar þeim árangri. Þá þjálfa nemendur sig í samvinnunámi.
  • Í sögu er lögð áhersla á að nemendur öðlist hæfni til ritgerðasmíða, til að undirbúa og flytja framsögur. Áhersla er lögð á að nemendur taki ábyrgð á eigin námi. Beitt er sjálfsmati og jafningjamati til að nemendur öðlist sjálfsþekkingu
  • Í öllum áföngum íslensku er gerð rík krafa um sjálfstæð og öguð vinnubrögð, t.d. í ritgerðarskrifum og öðrum verkefnum. Nemendur fá tækifæri til að koma þekkingu sinni á framfæri á fjölbreytilegan og skapandi hátt.
  • Í öllum áföngum ensku og norðurlandamála er lögð áhersla á að nemendur átti sig á námskröfum skólans og geri sér gein fyrir kröfum skólastigsins. Nemendur eru aðstoðaðir við að átta sig á eigin vinnulagi, styrkleikum og veikleikum í námi og hvernig bæta megi árangur út frá styrkleikum hvers og eins.
  • Í öllum áföngum þriðju mála er lögð áhersla á að nemendur læri að tileinka sér námsefni og aðferðir við tungumálanám. Nemendur eru hvattir til að taka ábyrgð á eigin námi og auka þannig hæfni sína.
  • Í leiklist er numið svo til eingöngu í hópvinnu og fólk öðlast færni í að læra og nema saman í hóp. Nemendur þjálfast í skapandi samskiptum sem efla alla samvinnu í námi. Nemendur öðlast hæfni til að skynja sig sem manneskju og tilfinningaveru í samhengi við aðra. Tekist er á við ágreiningsmál í hópi með lausnamiðaðar aðferðir að leiðarljósi og er unnið með minni í meðferð texta og hreyfinga sem tengjast sköpun sviðsverka. Þá þjálfast fólk í að muna bundið og óbundið mál í flutningi þess og þjálfast í að vinna með takt og tímasetningar í tengslum við alhliða leikræna tjáningu.
  • Í öllum félagsfræðiáföngunum eru notaðar fjölbreyttar kennsluaðferðir sem miða að því að virkja nemendur í náminu. Nemendur fá oft tækifæri til að velja viðfangsefni í verkefnum sínum, gerð er skýr krafa um sjálfstæði í vinnubrögðum og að þau geti deilt þekkingu sinni með öðrum.
  • Í sálfræðiáföngum eru notaðar fjölbreyttar kennsluaðferðir sem miða að því að virkja nemendur í náminu. Nemendur fá oft tækifæri til að velja viðfangsefni í verkefnum sínum, gerð er skýr krafa um sjálfstæði í vinnubrögðum og að þau geti deilt þekkingu sinni með öðrum. Mikil áhersla er á að nemendur byggi upp stigvaxandi þekkingu í aðferðafræði rannsókna sem þeir geta nýtt í efri áföngum. Í ýmsum áföngum er unnið á margvíslegan hátt með sjálfsþekkingu nemenda, þar sem þau velta fyrir sér eigin styrkleikum og veikleikum.
Skapandi hugsun og hagnýting þekkingar:
  • í raungreinaáföngum þar sem unnið er með verkefni sem gefa kost á frumkvæði og sköpun, í ferðum þar sem nemendur nota þekkingu sína til að lesa umhverfi sitt, leggja mat á upplýsingar og leggja fram lausnir og upplýsingar með skapandi og skipulegum hætti.
  • Í stærðfræði er skapandi hugsun rauður þráður, ólík verkefni krefjast mismunandi lausnaraðferða og oft eru fleiri en ein leið að settu marki. Mörg viðfangsefni stærðfræðinnar tengjast öðrum greinum og leitast er við að benda nemendum á slík tengsl.
  • Í líkamsrækt fá nemendur verkefni og svigrúm sem hvetja til skapandi hugsunar, bættrar heilsu og upplifa áskoranir á eigin líkama. Nemendur öðlast hagnýta þekkingu á starfsemi líkamans sem hjálpar þeim að skipuleggja eigin þjálfun og viðhalda góðu líkamsástandi.
  • Í öllum áföngum íslensku fá nemendur tækifæri til að njóta menningar og lista, t.d. með því að lesa bókmenntir, fara í leikhús og horfa á kvikmyndir. Nemendur gera munnlega og skriflega grein fyrir upplifun sinni og nýta hæfileika sína til úrvinnslu skapandi verkefna.
  • Í sögu vinna nemendur að sjálfstæðum og skapandi verkefnum. Þá fjalla nemendur um listir og menningu og öðlast dýpri skilning á menningu og umhverfi sínu með því að skoða sögulegar forsendur
  • Nemendur vinna verkefni í ensku þar sem þeir eru hvattir til að vera skapandi. Þar má nefna sem dæmi stuttar sögur, ljóð, teiknimyndasögur, veggspjöld og munnlegar kynningar.
  • Í norðurlandamálum vinna nemendur skapandi verkefni þar sem þeir eru hvattir til frumleika. Þar má nefna sem dæmi stuttar sögur, ljóð, teiknimyndasögur, veggspjöld, munnlegar kynningar og margt fleira.
  • Í þriðju málum vinna nemendur fjölbreytt og skapandi verkefni. Þeir eru auk þess hvattir til þess að sýna frumkvæði,afla og nýta sér upplýsinga til að víkka sjóndeildarhringinn.
  • Í leiklist nýtist sú hagnýta almenna þekking sem nemendur hafa fyrir í skapandi hugsun og starfi. Verður reynsla hvers og eins efniviður til listrænnar sköpunar á sér stað skapandi ferli þar sem nálgunin er alhliða og heildræn. skapar ímyndunaraflið listræna afurð út frá vinnu með líkamann, röddina og rýmið. Getur allt í lífinu nýst sem efniviður til sköpunar ef svo ber undir. Á sér stað heildræn úrvinnsla þekkingar, tilfinninga og reynslu. myndhverfist öll reynsla manneskjunnar í hinu listræna ferli og öðlast dýpri merkingu.
  • Í sálfræðiáföngum hafa nemendur oft tækifæri til að skila afrakstri verkefna á skapandi hátt, t.d. í formi leikþátta, ljóða, myndbanda, stuttmynda, teikninga og veggspjalda. Skoðað er hvernig sálfræðileg fyrirbæri og saga sálfræðinnar birtast í kvikmyndum og tónlist
  • Í myndlist er verið ,örva forvitni og áhuga, virkja ímyndunarafl og leika sér með möguleika, að búa til, öðlast færni, að uppgötva og að njóta. Sköpun byggist á áskorun, spennu og leit, að sjá fyrir það óorðna og framkvæma það. Sköpun byggist á gagnrýnni hugsun og aðferðum sem opna sífellt nýja möguleika.
  • Í félagsfræðiáföngunum eru nemendur hvattir til að velja sér verkefni og/eða koma með hugmynd að verkefni fyrir málstofu. Þau þurfa sjálf að finna heimildir og hafa frjálsræði til að ákveða hvernig þau setja niðurstöður sínar fram. Í nokkrum áföngum gera nemendur í lokin veggspjald og eru hvattir til að sýna þar frumleika og skapandi hugsun.
  • Verkefni sem nemendur vinna í heimspeki eru mjög skapandi. Nemendur skrifa eigin bækur. Með myndverkum, hugleiðingum, ljóðum, útdráttum og minni verkefnum. Með því að nota myndlist í verkefnavinnu ígrunda nemendur þær hugmyndir sem fengist er við, veita þeim athygli, staldra við, hugsa. Í siðfræði er haldin ráðstefna þar sem nemendur koma fram í búningum og túlka persónur sem þeir velja úr sögunni eða skapa sjálf. Í óperuáfanganum er frjálst verkefni. Í kvikmyndaáfanganum vinna nemendur stuttmyndir út frá heimspekilegum hugmyndum.
Menntun til sjálfbærni:
  • Í líffræðiáföngum (aðallega í vistfræði og umhverfisfræði) er fjallað um lífríki jarðar í heild sinni og tengsl þess við hina lífvana náttúru svo sem vatn, veðrakerfi og berggrunn. Nemendur læra um viðkvæmt samspil þessara náttúruþátta og hvaða áhrif umsvifs mannsins hafa á þetta samspil. Fjallað um takmörk jarðar og sameiginlega ábyrgð mannkyns varðandi framtíðina
  • Í eðlisfræði læra nemendur um orkuhugtakið og mismunandi form orku. Þau öðlast nauðsynlega grunnkunnáttu til þess að skilja hvernig breyta má einnig tegund orku í aðra og hvernig maðurinn nýtir sér það í vatnsaflsvirkjunum, jarðvarmavirkjunum, kolaorkuverum og kjarnorkuverum(3CG og 2AQ). Þau læra um helsti kosti og galla mismunandi tegunda raforkuframleiðslu.
  • Í jarðfræði er fjallað um náttúruauðlindir jarðar; árnar og vatnsorkuna, jarðhitann, myndun jarðefnaeldsneytis, vindakerfi jarðar og vindorkuna, hafið og hafstrauma. Fjallað er um nýtingu auðlindanna og hvaða áhrif sú nýting hefur á lofthjúp, land og haf. Áhersla er lögð á að nemendur þekki og skilji hugtakið sjálfbærni, hvernig auðlindanýting tengist hugtakinu og hvaða leiðir eru mögulegar til að draga úr ósjálfbærri nýtingu auðlinda og umhverfisáhrifum nýtingarinnar.
  • Í efnafræðikennslu er lögð áhersla á hringrás efna í náttúrunni og hvernig hiti, sýrustig o.fl. hefur áhrif á umhverfið. Hvernig skilningur á hlutverki orku og mikilvægi varmafræði í náttúrulegum efnaferlum, svo og efnafræðiþekking við val á umhverfisvænum efnum, hjálpar mönnum að nýta náttúruna á sjálfbæran hátt.
  • Í söguáföngum er unnið með nýtingu og skiptingu auðlinda í sögulegu tilliti til að varpa ljósi á nútíð og framtíð. Einnig þjálfast nemendur í að taka gagnrýna afstöðu til samfélaga, menningar, efnahagskerfa og umhverfis á ólíkum tímum og stöðum.
  • Í ensku og norðurlandamálum er t.d. unnið með efni sem fjallar um náttúruvísindi, umhverfismál og umhverfisvernd. Nemendur þjálfast í að fjalla um þessi málefni á ensku bæði munnlega og skriflega.
  • Í lífsleikni nýnema er hugtakið sjálfbær þróun kynnt og nemendur fjalla sérstaklega um eigin neyslu og neyslu í nærsamfélaginu i ljósi þessa hugtaks.
  • Í byrjunaráfanga í félagsfræði er rætt um sjálfbæra neyslu, sjálfbæra landnýtingu og sjálfbæra byggð. Nemendur læra að við þurfum að umgangast náttúruna af virðingu og nýta auðlindir án þess að ganga á þær svo að komandi kynslóðir geti einnig nýtt þær. Í öðrum félagsfræði áfanga er rætt um sjálfbærni í tengslum við athafnir stjórnvalda og mikilvægi þess að umgangast náttúruna af virðingu og nýta auðlindir án þess að ganga á þær svo að komandi kynslóðir geti einnig nýtt þær.
  • Í leiklist felst menntun til sjálfbærni í þeim mannskilningi og því mannlega samhengi sem greinin skapar. Í hópvinnu myndast tengsl milli sjálfsins og samfélagsins og fólk öðlast skilning á samhengi manneskjunnar við umhverfi sitt. Það gefast rík tækifæri til að vinna með samkennd og samlíðan milli manna sem svo yfirfærist á umhverfi og náttúru. Þá fæðir tillitsemi við líðan annarra í hópvinnu af sér tillitsemi og sýn á mikilvægi manngildis í öllu mannlegu samhengi. Einnig glímir maður við hinn mannlega veruleika í öllum sínum birtingarmyndum og öðlast þannig skilning og innsýn inn í þá þætti sem móta og hafa mótað mannlegt samfélag. Það leiðir til heildrænnar hugsunar um manninn og umhverfi hans.
Læsi, tjáning og samskipti á erlendum tungumálum:
  • Lestur á erlendum heimildum er nauðsynlegur í söguáföngum
  • Í tungumálanámi eru nemendur þjálfaðir í að tjá sig munnlega og skriflega með það að markmiði að nota tungumálið á ólíkan hátt, við mismunandi tækifæri og aðstæður. Nemendur öðlast einnig þjálfun í menningarlæsi.
  • Í flestum raungreinaáföngum lesa nemendur texta á erlendum málum sem tengjast viðfangsefnum áfanganna.
  • Flestir fræðitextar í sálfræði og sumar kennslubækur eru á ensku.
  • Frumtextar eftir heimspekinga eru lesnir í öllum heimspekiáföngunum. Þetta eru þungir textar sem þarf að lesa vel og oft. Yfirleitt er lesið á íslensku en stundum er notast við erlenda texta, einkum enska. Setningum á frönsku og þýsku, grísku og latínu er haldið á lofti til að minna okkur á að heimurinn er ekki allur enskumælandi.
Heilbrigði:
  • Í raungreinaáföngum er lögð áhersla á mikilvægi heilbrigðra lífshátta og hvatt er til útiveru og náttúruskoðunar. Nemendur læra um smitsjúkdóma og varnir gegn þeim og læra að umgangast efni og áhöld með virðingu fyrir öryggi og heilsu allra.
  • Í líkamsrækt er unnið að því að nemendur upplifi hreyfingu sem líkamlegan og andlegan styrk til að takast á við áskoranir daglegs lífs og lífsgæði aukist. Nemendur öðlast hæfni til að nýta sér þekkingu sína meðal annars til að takmarka kyrrsetu, auka hreyfingu á einfaldan og ódýran hátt, flétta líkams- og heilsurækt inn í daglegt líf og starf og meta hve mikið þeir hreyfa sig daglega og gera áætlanir um úrbætur ef þörf er á.
  • Í öllum áföngum íslensku er með lestri bókmennta og umræðum tekist á við ýmis málefni varðandi félagslegt umhverfi og einstaklingsábyrgð. Kennsluaðferðir stuðla að samvinnu og umburðarlyndi.
  • Nemendur læra um heilbrigði, velferð, aðbúnað, næringu, lækningar, sjúkdóma í gegnum söguna
  • Í tungumálum eru t.d. lesnir textar þar sem fjallað er um hollustu og heilbrigðismál. Nemendur þjálfast í að fjalla um þessi málefni á frummálinu bæði munnlega og skriflega.
  • Í leiklist öðlast fólk tilfinningu fyrir andlegu heilbrigði sjálfs sín og annarra. Þar tengist maður sjálfum sér og hópnum í heildrænni vinnu og öðlast sterkari tengsl við sitt andlega og líkamlega heilbrigði. Í leiklist stígur maður út fyrir þægindaramma sjálfsins í samskiptum og tjáningu og tekst þannig á við sjálfan sig og fær tækifæri til að styrkja sjálfsmynd sína. Einnig tengist maður sér tilfinningalega, andlega, og félagslega og fær tækifæri til að uppgötva jákvæð viðhorf, tilfinningar og upplifanir í mannlegu samfélagi.
  • Mikið af verkefnum byggir á sjálfskoðun. Hvað felst í því að vera betri manneskja? Hvað eru dyggðir? Hvað er hið rétta? Hvernig er gott samfélag? Reynt er að fá nemendur til að hugsa út fyrir sjálfa sig og eigin þröngu hagsmuni.
  • Í félagsfræðiáfanganum FÉLA2BE05 er unnið með hugtakið heilbrigði og stöðu mismunandi hópa í samfélaginu því tengt. Nemendur öðlast hæfni til að átta sig á eigin stöðu og geta þannig tengt saman einkalíf og samfélag. Þeir læra að meta gildi forvarna og mikilvægi þess að vinna sjálfir gegn ýmsum nútímasjúkdómum. Í kvikmyndafélagsfræði er fjallað um heilbrigði og heilsu og í kynjafræðinni er áherslan á kynlíf og kynheilsu. Fjallað er um rannsóknir á sjálfsvígum í FÉLA2BB
  • Víða í sálfræðiáföngum er hugað að margvíslegum þáttum sem tengjast andlegu og líkamlegu heilbrigði, t.d. er mikið fjallað um samspil líkamlegrar og andlegrar heilsu. Fjallað er um rannsóknir á streitu, núvitund og mikilvægi svefns og hreyfingar.
  • Í myndlist er hægt að næra andann og auka vellíðan og það stuðlar að heilbrigði og velferð. Nemendur í skapandi grein eru að læra að þekkja sjálfan sig og byggja upp sína sjálfsmynd sem stuðlar líka að heilbrigði og velferð.
Læsi, tjáning og samskipti á íslensku:
  • Í stærðfræði er lögð áhersla á að nemendur geti sett úrlausnir sínar fram á góðri íslensku og tileinki sér íslenskan orðaforða stærðfræðinnar.
  • Í öllum áföngum íslensku eru lesnir fjölbreyttir textar til að auka lesskilning og orðaforða nemenda. Nemendur tjá skoðanir sínar munnlega og skriflega
  • Í söguáföngum er lögð áhersla á að nemendur séu færir um að vanda málfar og nota fjölbreytt og blæbrigðaríkt tungutak í ræðu og riti Í söguáföngum þjálfast nemendur í að taka þátt í málefnalegum umræðum, færa rök fyrir máli sínu og útskýrt til skilnings fyrir aðra
  • Í raungreinum þurfa nemendur að geta lesið fjölbreyttan texta um efni tengt raungreinum og dregið ályktanir af innihaldi textans, deilt niðurstöðum sínum með öðrum, fengið gangrýni og tekið þátt í umræðum. Nemendur þurfa að geta útskýrt og rökstutt mál sitt bæði í ræðu og riti.
  • Í öllum sálfræðiáföngum eru stór skrifleg verkefni sem reyna á málnotkun nemenda á ólíkan hátt. Í sumum þeirra eiga nemendur að skrifa formlegan fræðitexta en í öðrum nota þau frjálslegan stíl sem reynir mjög ólíkt á þau. Nemendur taka þátt í umræðum, halda fyrirlestra og kynningar. Nemendur tileinka sér fræðilegan orðaforða sálfræðinnar á íslensku eftir því sem kostur er.
  • Í leiklist er unnið með læsi í víðustu merkingu þess orðs. Fagið er alhliða og heildrænt og vinnur með alla þætti mannlegrar náttúru. Alhliða læsi á íslenska menningu og í íslenskt tungumál verður til í því samhengi. er unnið með íslensku og bæbrigði hennar á margbreytilegan og skapandi hátt í meðferð talaðs og ritaðs máls. þroskast ýmsir félagslegir og tilfinningalegir þættir tungumálsins og stuðla þannig að félagslegu, menningarlegu og tilfinningalegu læsi. Í leiklist vex tilfinning fyrir möguleikum hins talaða og ritaða orðs í vinnu með sjálfsprottinn texta og ritaðan texta. myndast samhengi milli tjáningar á rituðum texta, töluðum texta og líkamlegri tjáningu.
Lýðræði og mannréttindi:
  • Í stærðfræði eiga allar spurningar rétt á sér og lögð er áhersla á jákvætt og hvetjandi vinnuumhverfi. Nemendur eru hvattir til umburðarlyndis og til að sýna skoðunum annarra virðingu.
  • Í raungreinum er lögð áhersla á gildi góðrar umgengi við náttúruna nær og fjær. Einnig er lögð áhersla á rétt komandi kynslóða til að njóta þessarar sömu náttúru og náttúrugæða.
  • Áhersla er á val nemenda hvað varðar áfanga, viðfangsefni og verkefnaafurð. Fjallað er um lýðræði og önnur stjórnarform. Fjallað er um mannréttindi og meðferð þeirra í sögunni. Grunnþátturinn lýðræði og mannréttindi er afar mikilvægur og fyrirferðarmikill þáttur margra söguáfanga. Í fornaldarsögu er farið í grískt lýðræði og það borið saman við nútímann. Í sögu síðari tíma eru hugmyndir um frelsi, lýðræði og þjóðfrelsi rauður þráður í náminu.
  • Í öllum áföngum íslensku eru lesnir fjölbreyttir textar til að auka lesskilning og orðaforða nemenda. Nemendur tjá skoðanir sínar munnlega og skriflega.
  • Í tungumálum er t.d. unnið með texta og bókmenntir þar sem fjallað er um lýðræði og mannréttindi. Nemendur þjálfast í að fjalla um þessi málefni á ýmsum málum bæði munnlega og skriflega.
  • Í tungumálanámi er unnið með texta og bókmenntir þar sem fjallað er um jafnrétti í sinni víðtækustu mynd. Umfjöllun um jafnrétti er hluti af því menningarlæsi sem felst í því að læra erlend tungumál. Í verkefnavinnu er þess gætt að allir nemendur hafi jöfn tækifæri til þátttöku og tjáningar.
  • Í félagsfræðiáföngunum FÉLA2AA05 OG 2BS05 eru lýðræði og mannréttindi tekin sérstaklega fyrir tengt umræðu um íslensk stjórnmál og íslenskt stjórnkerfi. Í öðrum áföngum tengjast þessir grunnþættir þemum og/eða verkefnavinnu.
  • Heimspeki er fag sem snýst um forsendur hugmynda, beinir sjónum að gildismati, rótum skoðana og hvaða afleiðingar þetta hefur á ákvarðanir og gjörðir og ábyrgðina sem felst í því gagnvart öðrum, samfélaginu og umhverfinu. Heimspekikennsla snýst ekki um að kenna „réttar“ skoðanir heldur að fá fólk til að hugsa og veitir þjálfun í að skoða og meta hugsun. Með því að fólk skilgreini fyrir sjálfu sér á hvaða grunni það vill byggja upplýst viðhorf sína aukast líkurnar á að viðhorfin endurspegli réttsýni og sanngirni. Ennfremur að hegðun og umræða verði í samræmi við hugmyndir um hið góða og rétta. Heimspekileg þjálfun leikur lykilhlutverk í að byggja upp virka borgara í lýðræðissamfélagi sem sýna virðingu, víðsýni og umburðarlyndi. Mannréttindi ber ævinlega á góma. Hver er grunnur þeirra tengist spurningunni um á hverju við reisum siðferðileg gildi.
  • Í sálfræði er mikil áhersla lögð á gagnrýna hugsun og að nemendur geti tekið þátt í rökræðum Siðferðileg álitamál í sálfræðirannsóknum eru rædd ítarlega
  • Í myndlist eiga nemendur að kynna sér menningu sína og annarra landa. Mörg listverk eru pólitísk; bera áróður, gagnrýna, sýna andstöðu við ríkjandi hugsanir og gildi. Lykilþáttur lýðræðis og mannréttinda er gagnrýn hugsun og skapandi hugsun hefur þannig áhrif í lýðræðislegu samfélagi.
  • Í leiklist er unnið í hópvinnu að því að skapa sameiginlegt verkefni. Þar eiga að gilda lýðræðisleg vinnubrögð. Allir eiga að geta lagt eitthvað til málanna. verður hópurinn að komast að sameiginlegri lýðræðislegri niðurstöðu í gegnum skapandi og uppbyggjandi skoðanaskipti öðlast maður skilning á lýðræðislegri og andlýðræðislegri hugsun með því að kynnast leikverkum og persónum í leikverkum. þjálfast færni í lýðræðislegri rökræðu og ákvarðanatöku með því að þjálfa samvinnu og og samskiptahæfni. fær maður með skoðun á mannlegu eðli tækifæri til að velta fyrir sér mannréttindum og þýðingu þeirra fyrir mannleg samfélag.
Jafnrétti:
  • Í raungreinum er jafnrétti mikilvægur þáttur í umræðu um fólksfjölgun, sérstaklega áhersla í menntun kvenna. Þar er einnig litið á jörðina sem eina heild, sem og íbúa hennar þar sem allir hafi jafnan rétt. Í umfjöllun um náttúrugæði og náttúruvá er bent á mismunandi aðstæður fólks og hvernig markviss viðbrögð við náttúruhamförum og umhverfisbreytingum skipta sköpum um líf og framtíð einstaklinga.
  • Í líkamsrækt er jafnrétti í hávegum haft, tekið er tillit til einstaklingsins á þann hátt að hann/ hún geti stundað líkamsrækt á jafnréttisgrundvelli óháð kyni, þjóðerni og líkamsástandi. Nemendur eru hvattir til umburðarlyndis og jákvæðrar og hvetjandi framkomu.
  • Í öllum áföngum íslensku eru lesnir fjölbreyttir textar þar sem fjallað er um mismunun í samfélaginu. Í greiningu á textum setja nemendur sig í spor þeirra sem búa við mismunun eða forréttindi.
  • Í sögu er fjallað um jafnrétti kynja, stétta og annarra samfélagshópa Í söguáföngum er komið fram við alla af virðingu og jafnræði Í söguáföngum lærist nemendum hvernig mismunun og forréttindi byggjast á ólíkum forsendum á ólíkum tímum.
  • Í sálfræði læra nemendur um tilurð staðalmynda, birtingarmyndir þeirra í samfélaginu og eigin staðalmyndir og fordóma. Sérstaklega er hugað að fordómum gegn fólki með geðraskanir og leiðir til að vinna gegn þeim. Fjallað er um hvernig kyn okkar og kynhneigð mótar okkur að margvíslegu leyti. Rannsóknir og kenningar í sálfræðinni eru skoðaðar með gagnrýnum augum með tilliti til ýmissa jafnréttisþátta, t.d. kyns, menningar, stéttar og litarháttar.
  • Í öllum félagsfræðiáföngunum er fjallað um hópa og þar með um stöðu þeirra innan samfélagsins eða í samanburði við aðra hópa. Þannig er jafnrétti eitt að grunnþemum félagsfræðinnar sem og mannréttindi.
  • Í leiklist eru allir settir undir sama hatt í alhliða heildrænni vinnu. fá þátttakendur speglun á sig sjálfa og aðra í verklegri hópvinnu með tilfinningar og viðhorf til jafnréttis. veltir maður fyrir sér hugmyndum um jafnrétti og ólíkri afstöðu fólk til þess í gegnum skoðun og vinnu með leikbókmenntir og leiktexta fær maður tækifæri til að setja fram hugmyndir sínar og vangaveltur um jafnrétti með sviðsetningum út frá eigin reynslu og þekkingu. myndast skoðanaskipti um jafnrétti í gegnum skapandi samvinnu um mannlegt eðli myndast tengsl sem stuðla að jafnréttislegri hugsun og hegðun með andlegri, líkamlegri og tilfinningalegri nálgun við annað fólk
  • Í heimspeki er umræða um stöðu kynjanna er alltaf á dagskrá. Umræður um hvaða munur er á kynjunum, kynjahalli í formgerð samfélagsins, tungumálinu. Reynt að gera skil kynjasögu heimspekinganna, hugmyndum þeirra um kynin og hvernig þær hugmyndir hafa haft mótandi áhrif.